żywa Wiara

Światło ŻycieZOBACZ WSZYSTKIE

Przygotowanie i przebieg wieczerzy paschalnej

Przygotowanie i przebieg wieczerzy paschalnej
 
Starotestamentalne i judaistyczne tło fragmentu Ewangelii wg św. Mateusza o ustanowieniu Eucharystii (część 2)
 

 

Przygotowanie Paschy

Istotną częścią domowych przygotowań do Paschy było właśnie szukanie i usuwanie kwasu z całej posiadłości na okres siedmiu dni. Zabronione było spożywanie chleba kwaszonego, gdyż chamec - kwas jest symbolem pychy i najmniejszy ślad fermentacji sprawiał, że ciasto nie mogło być ofiarowane Panu.

Na stół należało dać najlepszą zastawę, gdyż Pascha była nocą świętowania. Ojciec, jako głowa rodziny, ubierał na wieczór sederowy, czyli paschalny, biały strój. W tę noc pełnił bowiem w domu rolę arcykapłana. Przypominano sobie w ten sposób, że w Egipcie każdy dom żydowski stawał się w chwili ofiary paschalnej małym sanktuarium, a odrzwia domu, podobnie jak ściany ołtarza, nosiły ślady krwi baranka.

Początkowo wieczerzę paschalną spożywano na dziedzińcu świątynnym. Z czasem, ze względu na dużą ilość pielgrzymów przybywających do Jerozolimy, został wprowadzony zwyczaj spożywania Paschy w domu, w otoczeniu najbliższej rodziny.

Jezus spełnia w gronie Apostołów jakby rolę ojca. To Jego w pierwszy dzień Przaśników pytają się uczniowie o miejsce spożywania Paschy. Pomieszczenie, w którym spożyli Paschę znajdowało się w mieście, gdyż wieczerzę należało spożyć w obrębie murów Jerozolimy.

Po południu czternastego dnia miesiąca Nisan uroczystości odbywały się w Świątyni. Ofiarowanie baranka odbywało się w trzech kolejnych grupach pielgrzymów. W czasie ofiary lewici śpiewali hymn dziękczynny Hallel, składający się z Psalmów 113-118. Każdą recytację zapowiadali dmąc w trąbę zwaną szofar. Kapłani stojący w szeregach zbierali krew baranków do kielichów, po czym podawali kielich ostatniemu kapłanowi stojącemu na końcu szeregu, który zebraną krew wylewał przed ołtarzem, skąd spływała kanałami do Cedronu. Baranki zawieszano za tylne nogi na hakach, zdejmowano z nich skórę i wnętrzności, które to wraz z tłuszczem spalano.2 Następnie ofiarodawca zabierał baranka na rytualny posiłek – seder, który znajdował się w górnej izbie domu.

 

Przebieg wieczerzy paschalnej

Przebieg wieczerzy paschalnej był szczegółowo określony. Krwią ofiarowanego baranka skrapiano za pomocą gałązki hizopu odrzwia i nadproże domu. Następnie spożywano mięso baranka z przaśnym chlebem i gorzkimi ziołami.

Baranek paschalny, uprzednio ofiarowany w świątyni, musiał być upieczony w obrębie murów Jerozolimy. Baranka należało piec, nie gotować, a żadna jego kość nie mogła zostać złamana. Po upieczeniu baranka maczano przaśny chleb w czerwonym sosie zwanym charoset i wychylano pierwszy kielich wina wymawiając błogosławieństwo. Następnie odmawiano Psalm 114, opowiadający o wyjściu Narodu Wybranego z Egiptu, po czym wypijano parę kropel słonej wody na pamiątkę łez wylanych przez przodków. W czasie wieczerzy sederowej ojciec rodziny opowiadał dzieciom historię wyjścia z Egiptu-hagadę. Spożywano baranka wraz z gorzkimi ziołami i spełniano dwa kielichy przechodzące z rąk do rąk. Trzeci, uroczysty kielich, zwany był „kielichem błogosławieństwa”. Następnie zaczynano śpiewać Hallel. Gdy śpiewano wers „Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie”, podawano sobie czwarty kielich, który powinien być ostatnim.

Gest zanurzania ręki w misie, podczas którego Jezus wskazuje na Judasza jako na swojego zdrajcę, dotyczy zanurzania gorzkiego ziela w specjalnie przygotowanej na wieczerzę paschalną przyprawie.

Tekst Ewangelii nie podaje wszystkich szczegółów ostatniej wieczerzy paschalnej Jezusa, jedynie opis spożywania chleba i picia wina. Po odmówieniu specjalnej modlitwy uwielbienia nad chlebem, Jezus zaczął łamać chleb i rozdawać uczniom do jedzenia, oświadczając przy tym, że jest to Jego własne Ciało. Podając kielich mówił, że jest to Jego własna Krew przelana na odpuszczenie grzechów i równocześnie Krew Nowego Przymierza.

Gesty te stają się zrozumiałe uwzględniając starotestamentalny ryt zawierania przymierza, którego istotnym elementem było zabicie zwierzęcia ofiarnego i pokropienie jego krwią ołtarza oraz zebranego ludu. Krew była więc przypieczętowaniem przymierza. W momencie spożywania Ostatniej Wieczerzy powstaje więc nowe przymierze zawarte z całą ludzkością, przymierze zapowiadane przez starotestamentalnych proroków. Celem przelania Krwi Jezusa i celem Nowego Przymierza było odpuszczenie grzechów wszystkim ludziom.6 Została zatem odprawiona nowa Pascha – miejsce baranka zajął sam Jezus, zamiast kielicha wina wychylono kielich Krwi Jezusa. Zgodnie z tradycją Jezus wraz z uczniami na zakończenie wieczerzy odśpiewali Hallel. Następnie wyszli w stronę Góry Oliwnej.

 

Bibliografia:

Biblia Jerozolimska, Pallotinum, Poznań 2006

Brat Efraim, Jezus Żyd praktykujący, tłum. J. Ferynchowa, Kraków 1994

Daniel-Rops H., Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa, tłum. J. Lasocka, Warszawa 1964

Jankowski A., Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, Poznań-Warszawa 1975

Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1990

Komentarze (1)

Portal zywawiara.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy i wypowiedzi zamieszczanych przez internautów. Osoby zamieszczające wypowiedzi naruszające prawo lub prawem chronione dobra osób trzecich mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.

~Gregor

05.04.2023, godz.15:58

Czyli dopełnieniem Paschy było zawarcie Nowego Przymierza z ludźmi - realizacja obietnicy danej w Starym Testamencie (wzięcie kary za grzechy wszystkich ludzi , będąc bez skazy). Zabicie Jezusa i wylanie krwi Jego na ludzi. To ten kielich o który pyta Jezus Ojca - o odsunięcie go. Czwarty kończący kielich będzie wznoszony po ponownym przyjściu na Ziemie. A na razie każda Msza Św. jest nieprzerwaną kontynuacją ostatniej wieczerzy. Alleluja_2023 Jezus Żyje!